Als onderdeel van de planning- en controlcyclus heeft de raad van bestuur de belangrijkste concernrisico’s vastgesteld op basis van onder andere de geïdentificeerde risico’s in de bedrijfsonderdelen. Hierbij is gekeken naar de relatie met het realiseren van de strategische doelstellingen en de materiële thema’s. De concernrisico’s komen hieronder uitgebreid aan bod, evenals de mutaties in het risicoprofiel ten opzichte van 2018. Voor de financiële risico’s verwijzen we naar het hoofdstuk Financieel risicobeheer in de Jaarrekening.
Belangrijkste mutaties in risicoprofiel ten opzichte van 2018
Voor de risico’s non-compliance, HSL-Zuid, verbetercapaciteit en onvoldoende bedrijfsresultaat is een stijgende trend in beheersing zichtbaar. In 2019 is op het gebied van compliance voortgang geboekt op zowel structuur als cultuur, waardoor de beheersing is verbeterd. Op de HSL-Zuid hebben de goede prestaties in de tweede helft van 2019 na o.a. het oplossen van de softwarebug en procesoptimalisatie gezorgd dat de concessieafspraken zijn behaald en is de beheersing verbeterd. Door blijvende aandacht voor portfoliobeheersing en de doorvoering van herinrichtingen is de beheersing van het risico verbetercapaciteit verbeterd. Voor het risico bedrijfsresultaat is het resultaat over 2019 hoger dan verwacht en zijn meer besparingen geconcretiseerd dan was opgenomen in het businessplan.
De beheersing bij de risico’s Infra en Investeringen buitenland is verslechterd. Bij Infra verwachten we een toename van het aantal knelpunten in de benodigde infrastructuur, waardoor het uitvoeren van de treindienst, het accommoderen van toekomstige reizigersgroei en het realiseren van onze ambities negatief wordt beïnvloed. Voor het risico investeringen in het buitenland is een dalende trend in beheersing zichtbaar, met name in Duitsland veroorzaakt door verhoogde personeelskosten door een nieuwe cao en boetes door effecten van infrastructurele werkzaamheden.
Vooruitblik op de concernrisico’s in de toekomst
In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste concernrisico’s ingedeeld naar de zes binnen NS gebruikte risicothema’s. De belangrijkste concernrisico’s in 2019 vallen binnen vier van de zes gebruikte risicothema’s. Het overzicht geeft ook de trend omtrent de beheersing aan.
Risicothema | Belangrijkste Concernrisico’s | Trend |
1. Veiligheid  Mijdend | Veiligheid: Niet voldoen aan zorgplicht bij een ernstig veiligheidsincident met reizigers en/of medewerkers |  |
2. Compliance  Mijdend | Non compliance: Niet voldoen aan wet- en regelgeving of overschrijden van geldende normen en waarden. |  |
3. Operatie  Mijdend | HSL-Zuid: Niet conform afspraken presteren op de HSL-Zuid. | |
Infra: Klanthinder door tekort aan infracapaciteit en achterblijvende kwaliteitsverbetering. |  | |
Invoering ERTMS: Verstoringen in het implementatietraject leiden tot klanthinder. | | |
Betrouwbaarheid IT: Niet voldoen aan de operationele- en beveiligingseisen van IT-systemen. | | |
Verbetercapaciteit: Verbeteringen leveren te laat of onvoldoende resultaat. | | |
Tekort personele capaciteit: Discontinuïteit bij cruciale processen door een tekort aan personeel | | |
4. Financiën  Mijdend | Onvoldoende bedrijfsresultaat: : Onvoldoende bedrijfsresultaat en operationele cashflow genereren om plannen financierbaar te houden. | |
Marktordening: Wegvallen van delen van bedrijfsactiviteiten en de bijbehorende resultaatsbijdrage. | | |
NS investeringen in het buitenland: Onvoldoende bedrijfsresultaat uit buitenlandse investeringen. | | |
5. Reputatie  Mijdend | De belangrijkste concernrisico’s vallen niet binnen het thema Reputatie. | |
6. Duurzaamheid  Nemend | De belangrijkste concernrisico’s vallen niet binnen het thema Duurzaamheid. | |
| Trend verbeterd | |
| Trend gelijk gebleven | |
| Trend verslechterd |