Bedrijfslasten

De bedrijfslasten van NS stegen met € 637 miljoen, van € 5.745 miljoen in 2018 naar € 6.382 miljoen in 2019. De stijging in de afschrijvingskosten zijn voor € 422 miljoen het gevolg van toepassing van IFRS 16 waarin de huur-en leasekosten van leasecontracten, welke in 2018 werden verantwoord onder de overige bedrijfslasten, zijn vervangen door afschrijvingskosten en rentekosten.
De kosten zijn gestegen door hogere kosten personeel (€ 139 miljoen), hogere afschrijvingskosten gecorrigeerd voor IFRS 16 (€ 41 miljoen), hogere kosten uitbesteed werk (€ 115 miljoen), hogere kosten van infraheffing en concessievergoeding (€ 215 miljoen) en overige bedrijfslasten. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de start van de nieuwe concessies in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland.
Het kostenniveau in Nederland is € 22 miljoen gestegen. Gecorrigeerd voor stijging in afschrijvingskosten vanwege investeringen in materieel is het kostenniveau gedaald met € 20 miljoen.
Ondanks instroom van nieuwe treinen (hogere afschrijvingskosten) en de cao-stijging van lonen is NS in staat geweest het resultaat te verbeteren dankzij de omzetstijging en een kostenreductie onder overhead en indirecten en productiviteitsverbeteringen binnen de diverse processen als logisch gevolg van goede operationele prestaties. Nu de belangrijkste prestatie-indicatoren en klanttevredenheid op orde zijn, krijgt het bedrijfsresultaat met het oog op de financierbaarheid van onze investeringen en betaalbaarheid van het treinkaartje een hogere prioriteit, uiteraard met als randvoorwaarde dat de operationele prestaties goed blijven zodat we minimaal voldoen aan de concessie-afspraken met het ministerie van IenW en de verwachtingen van onze reizigers.

Lonen en salarissen

De lonen en sociale lasten zijn gestegen met € 152 miljoen, van € 1.973 miljoen in 2018 naar € 2.125 miljoen in 2019. Voor Nederland is een daling van 0,4% gerealiseerd. Dit is het gevolg van een daling van het gemiddeld aantal fte's met 5% door onder andere het in concessie geven van winkelformules en een daling van vast personeel binnen de Nederlandse NS-organisatie, met name door een daling van overhead en indirecten. De kosten stegen door de cao-stijging van 2,3 % per 1-10-2018 en 1,2% per 1-11-2019 voor vast personeel. De kosten voor inhuur van personeel zijn met € 13 miljoen ofwel 14% afgenomen ten opzichte van 2018.
In het Verenigd Koninkrijk bedraagt de stijging van de lonen en salarissen € 119 miljoen, geschoond voor koerseffecten (€ 7 miljoen) is dit 16%. Deze stijging wordt voor € 46 miljoen verklaard door de start van de concessie East Midlands. East Midlands heeft 2.396 fte’s. De post lonen en salarissen voor de bestaande concessies steeg door een stijging van het aantal fte’s met 689 tot 13.851 fte en een loonstijging. Ultimo 2019 heeft Abellio UK 16.247 fte’s in dienst (2018: 13.162 fte).
In Duitsland stegen de lonen en salarissen met € 37 miljoen naar € 109 miljoen. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de start van concessies DISA in Mittel-deutschland en RRX in Nordrhein‐Westfalen op 8 december 2018 en de start in juni 2019 van STN (Baden-Württemberg). Het aantal fte’s steeg met 648 tot 2.676 fte’s ultimo 2019. Vanuit de cao is er, naast een algemene loonstijging, een arbeidstijdverkorting doorgevoerd in combinatie met planningsrestricties hetgeen in een aanzienlijke stijging van de kosten heeft geresulteerd.

Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten

De kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten zijn in totaal met € 115 miljoen toegenomen. In Nederland zijn deze kosten (voornamelijk automatiseringskosten) met € 20 miljoen gestegen. De kostenstijging in het Verenigd Koninkrijk (€ 71 miljoen) wordt veroorzaakt door de start van de nieuwe concessie East Midlands en door uitstel van levering van nieuwe treinen waardoor extra onderhoud en refurbishment aan bestaand materieel is verricht. In Duitsland zorgt het opstarten van nieuwe concessies voor een stijging in de kosten met € 25 miljoen.

Infraheffing en concessievergoeding

De gebruiksvergoeding voor de railinfrastructuur (infraheffing en concessievergoeding) is in totaal met € 215 miljoen toegenomen naar € 1.495 miljoen. In Nederland steeg deze post met 3,5% naar € 408 miljoen (2018: € 394 miljoen). De kosten in het Verenigd Koninkrijk bedragen € 856 miljoen (2018: € 741 miljoen). Deze stijging van de kosten infraheffing betreft met name de concessies ScotRail (€ 73 miljoen) door overgang naar de nieuwe Control Period van Network Rail voor de periode 2019-2024, waarin een significante kostenstijging is opgenomen ten opzichte van de vorige Control Period. ScotRail wordt hiervoor door de concessiegever Transport of Scotland gecompenseerd. Ook stegen de gebruiksvergoeding door de in augustus 2019 gestarte concessie East Midlands (€ 28 miljoen).
In Duitsland bedragen de kosten € 231 miljoen (2018: € 145 miljoen). Deze stijging wordt veroorzaakt door de start van concessies Dieselnetz Sachsen-Anhalt (DISA) in Mitteldeutschland en Rhein-Rhur-Expres (RRX) in Nordrhein‐Westfalen op 8 december 2018 en de start in juni 2019 van Stutgarter-Netz (STN) (Baden-Württemberg).

Overige bedrijfslasten

De overige bedrijfslasten zijn in 2019 met € 308 miljoen afgenomen. Door invoering van IFRS 16 in 2019 worden de huur-en leasekosten in 2019 niet meer verantwoord onder de overige bedrijfslasten maar onder afschrijvingskosten en rentekosten. Het effect hiervan bedraagt € 345 miljoen.