Omschrijving
Het risico dat NS in Nederland niet afdoende maatregelen treft om veiligheidsincidenten te voorkomen of haar zorgplicht onvoldoende vervult bij een ernstig veiligheidsincident met reizigers, medewerkers, en/of de omgeving door het niet naleven van veiligheidsprocedures of inbreuk op het proces door kwaadwillenden.
Toelichting
Veiligheid omvat tien thema’s: spoorwegveiligheid, sociale veiligheid, arbeidsveiligheid, brandveiligheid, transferveiligheid, informatieveiligheid, materieelveiligheid, milieuveiligheid, voedselveiligheid en security (inclusief antiterrorisme).
Gezien het belang van een goede en veilige bedrijfsvoering blijft veiligheid een voortdurend aandachtspunt. NS wil haar reizigers op een veilige manier vervoeren en laten verblijven op stations en haar medewerkers een veilige werkplek bieden. NS is vanaf 2015 een programma gestart voor het verder verbeteren van de veiligheidscultuur. NS heeft de ambitie om op de lange termijn door te groeien naar een proactieve veiligheidscultuur en heeft in 2019 voor de weg daar naartoe verdere stappen gezet.
Maatregelen
Reizen per spoor is een van de veiligste vormen van mobiliteit. NS wil de veiligheid blijven verbeteren en zet hierbij in op twee pijlers: het beheersen van de veiligheidsrisico’s en het continu verbeteren van de veiligheidsprestaties. Om dit brede werkveld te beheersen, geldt een heldere governance per bedrijfsonderdeel naast de centrale organisatie voor Security. Hierin is de afgelopen periode belangrijke voortgang geboekt, maar er is nog een groeipad noodzakelijk om de gewenste volwassenheid te bereiken.
Op diverse veiligheidsterreinen hebben we verbeteringen doorgevoerd waardoor de veiligheid is toegenomen. Op gebied van arbeidsveiligheid werken we vanuit Risico Inventarisaties en Evaluaties (RI&E’s) aan verbetermaatregelen en zijn directie en management direct betrokken onder andere via Safety Walks. Dit heeft er mede toe bijgedragen dat het aantal arbeidsongevallen per miljoen gewerkte uren (Total Recordable Rate) verder gedaald is van 5,3 in 2018 naar 4,5 in 2019. Daarnaast is het programma Chroom-6 gericht op het veilig uitvoeren van werkzaamheden alsmede op het onderzoeken van de arbeidsomstandigheden binnen NS in het verleden.Bij spoorwegveiligheid wordt door de inbouw van ORBIT in treinen een geluidssignaal afgegeven aan de machinist wat helpt om het aantal STS-passages te reduceren. In 2019 is ORBIT in alle Sprinters van het type SLT ingebouwd. De systeemsprong die nodig is om niet meer afhankelijk te zijn van het correct handelen van de machinist is op hoofdlijnen uitgewerkt in twee mogelijke routes. Deze onderzoeken we nu samen met ProRail en IenW om in 2020 een gezamenlijk besluit te kunnen nemen.
Ten aanzien van sociale veiligheid draagt het sluiten van de toegangspoortjes op steeds meer stations bij aan het verhogen van de veiligheid in en om de trein en op stations. Vanaf september zijn bevoegdheden van Veiligheid & Servicemedewerkers op het station herijkt en kunnen zij voortaan ook optreden in winkels en fietsenstallingen.
NS is aangesloten op overheidsinstanties waaronder de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), de Politie en Nationaal Cyber Security Center (NCSC), en blijft op de hoogte van externe ontwikkelingen in het veiligheidslandschap.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) geeft aan dat de kans op een aanslag op het spoor reëel blijft. Dat we alert moeten blijven, blijkt wel uit het tramincident in Utrecht op 18 maart 2019. Het anti-terrorismebeleid en de planvorming van NS wordt op basis van de laatste inzichten in samenwerking met de overheid en ProRail geactualiseerd. Dit betreft zowel preventieve als curatieve maatregelen (beperking van schade en snel herstel van de situatie). Om goed voorbereid te zijn op een mogelijke dreiging of aanslag is er ook in 2019 geoefend met ProRail en relevante veiligheidspartners.
Ten aanzien van ICT-veiligheid actualiseert en volgt NS de cyberrisico’s volgens een roadmap (zie risico 6).
Trend beheersing
Veiligheid van onze medewerkers, reizigers en omgeving staat hoog in het vaandel. De beheersing is door bovengenoemde ontwikkelingen nog steeds goed en op onderdelen verbeterd. Ondanks de maatregelen kan NS niet uitsluiten dat veiligheidsincidenten plaatsvinden. Ten aanzien van terreurdreiging geldt dat de algemene dreiging in Nederland volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid verminderd is, maar aanzienlijk blijft.